Chúng ta thường nói trà nào đó có tính lạnh, trà nào đó có tính chất trung tính, trà nào đó có tính ấm, nhưng bạn có biết tại sao chúng lại có sự khác biệt như vậy không? Cơ sở cho sự phân biệt này là gì? Tính hàn và tính ôn của trà là khái niệm của y học cổ truyền Trung Quốc, vì vậy trước tiên chúng ta hãy xem lý thuyết cơ bản của y học cổ truyền Trung Quốc nói gì. 

Theo lý thuyết cơ bản của y học cổ truyền Trung Quốc, các loại thuốc khác nhau đều có những đặc tính công năng cơ bản riêng (tức là “dược tính”), chủ yếu bao gồm “tứ tính”, “ngũ vị”, “độc tính”, “quy kinh归经 (khái niệm định vị tác dụng của thuốc)”, “thăng giáng trầm phù升降沉浮”, v.v..

Xem Thêm: Tính Chất Của Trà Là Gì? Tính Chất Của Một Số Loại Trà Nổi Tiếng

TỨ TÍNH VÀ NGŨ VỊ

Khái niệm “tứ tính”, còn gọi là “tứ khí”, ám chỉ bốn dược tính lạnh, mát, ôn và nhiệt. Ngoài bốn tính chất này, còn có một loại khác gọi là dược liệu tính bình/trung tính.

Tính lạnh mát và tính nóng ấm là hai dược tính trái ngược nhau, dược liệu tính lạnh đa phần có tác dụng thanh nhiệt, trừ hỏa, lợi tiểu và đại tiện, tiêu đờm, phục hồi tinh thần, thích hợp chữa các bệnh liên quan đến nhiệt, chẳng hạn như sốt cao, khát nước, mặt và mắt đỏ, cổ họng sưng tấy.

Dược liệu tính ấm thường có tác dụng làm ấm cơ thể, xua tan lạnh, dưỡng hỏa dương, ấm kinh, thông kinh, thích hợp trị các triệu chứng cảm lạnh như chân tay lạnh, da nhợt nhạt, đau bụng lạnh, v.v. Ngoài ra, tính bình thuộc về âm, có thể bổ tỳ, khai vị, tăng cường thiếu chất.

“Tính chất trà” của trà thực chất xuất phát từ bốn tính chất của y học cổ truyền Trung Quốc. Theo thuyết tứ tính, nói chung, trà có tính hơi lạnh, thiên về trung tính và mát. Vì vậy, trà có tác dụng chữa bệnh như thanh nhiệt, giải độc, tiêu hoả, giải nhiệt mùa hè. Đánh giá theo “ngũ vị”, vị của trà chủ yếu là đắng, đồng thời có vị ngọt.

"Tứ tính" là bốn dược tính lạnh, mát, ôn, nhiệt

Xem Thêm: Điều Gì Tạo Nên Tính Lạnh - Ấm Của Trà? Uống Trà Thế Nào Cho Khoa Học?

NHỮNG THAY ĐỔI VỀ TÍNH CHẤT CỦA TRÀ

Các phương pháp sản xuất khác nhau, lá trà vào các mùa khác nhau và các bộ phận khác nhau của cây trà đều sẽ ảnh hưởng đến dược tính của trà. Đó là lý do tại sao có sáu loại trà chính và có đặc tính trà khác nhau.

Nói một cách tương đối, độ lạnh và nhiệt độ của trà có quan hệ mật thiết với mức độ lên men, mức độ lên men càng thấp thì độ lạnh càng lớn, mức độ lên men càng cao thì độ ấm càng lớn. Trà Xanh chưa lên men có bản chất lạnh, Hồng Trà và Hắc Trà lên men hoàn toàn có bản chất ấm, còn Trà Ô Long và Lão Bạch Trà bán lên men, nên tính chất nằm giữa Trà Xanh và Hồng Trà.

Ở một góc độ khác, trà mới sấy dù là Trà Xanh hay Hồng Trà đều chứa đựng hoả khí, uống quá nhiều sẽ khiến người ta dễ phát hoả. Sau khi lá trà được kết hợp thành nhiều bài thuốc tổng hợp khác nhau, dược tính của các bài thuốc sẽ thay đổi rất nhiều do sự tương tác và ảnh hưởng của các thành phần dược liệu khác nhau.

Lý thuyết của y học cổ truyền Trung Quốc cho rằng vị ngọt có tính bổ, vị đắng có tính tiêu nhiều hơn, vì trà chủ yếu có vị đắng nhưng cũng có thành phần ngọt nên trà có đặc tính "công bổ (vừa bổ sung vừa tiêu trừ)".

Trong các công dụng của trà, thanh nhiệt, trừ hoả, giải độc, tiêu hóa, loại mỡ, lợi tiểu, nhuận tràng, long đờm, xua gió, làm dịu bề mặt, v.v. đều thuộc loại đặc tính "công". Đồng thời công dụng của trà bao gồm làm dịu cơn khát, thúc đẩy dịch cơ thể và bổ sung khí, kéo dài tuổi thọ, v.v. thuộc đặc tính "bổ". Về độc tính, trà không độc hại và có rất ít tác dụng phụ.

Trà có đặc tính "bổ", ít tác dụng phụ

Xem Thêm: Bạn Đã Biết Về Thể Chất Của Mình Và Uống Trà Đúng Cách Chưa?

THĂNG GIÁNG TRẦM PHÙ VÀ QUY KINH

Hãy nói về hai khía cạnh còn lại của dược tính của trà mà có thể bạn chưa biết.

Một là Thăng giáng trầm phù, nói chung, trà có nhiều công dụng, ví dụ công dụng xua phong trừ thấp, làm minh mẫn đầu óc, được phân loại là Thăng giáng. Tác dụng hạ khí, lợi tiểu, nhuận tràng thuộc về Trầm phù.

Loại còn lại là Quy kinh (kinh mạch hoặc bộ phận nhạy cảm với thuốc), vì trà có nhiều khía cạnh hoạt động trên cơ thể con người nên rất khó để tóm tắt nó bằng một hoặc hai kinh mạch hoặc cơ quan. Vào thời nhà Minh, có một đại phu nổi tiếng tên là Lý Trung Thị, trong “Lôi công pháo chế dược tính giải” đã nói rằng trà “nhập ngũ kinh tâm, gan, tỳ, phế, thận (tim, gan, lá lách, phổi và thận)”. Trà đơn giản quy kinh là trở về kinh mạch, lan tràn khắp ngũ tạng, có thể thấy phạm vi ứng dụng của nó rất rộng, e rằng dược liệu như thế này hiếm có.

Về tác dụng chữa bệnh cơ bản của trà, có vô số tài liệu y học Trung Quốc đã được thảo luận từ xa xưa, các học giả đương đại cũng đã tổng hợp những tác dụng này, có thể tóm tắt đại khái thành 23 tác dụng chính, ví dụ: giúp tiêu hóa thức ăn, tiêu phong, an thần, tỉnh táo, chắc răng, cải thiện thị lực, loại bỏ mỡ, tỉnh táo đầu óc, giảm khí, làm dịu cơn khát và thúc đẩy sản xuất dịch cơ thể, lợi tiểu, thanh nhiệt, nhuận tràng, giải nhiệt, trị kiết lỵ, kéo dài tuổi thọ, giải độc, tiêu đờm, chống oxy hóa, dưỡng dạ dày và làm ẩm ruột, hỗ trợ hạ tam cao và các chức năng khác.

Trà được tóm tắt gồm 23 công dụng chính

Tất nhiên, bài viết này chỉ giới thiệu đến các bạn dược tính và tác dụng của trà dưới góc độ y học cổ truyền Trung Quốc, chúng tôi không chủ trương phóng đại tác dụng của trà mà chỉ mong mọi người có thể hiểu trà một cách khách quan và yên tâm uống trà một cách lành mạnh.

Xem Thêm: Trà Phổ Nhĩ Sống Có Tính Lạnh, Trà Phổ Nhĩ Chín Có Tính Nóng, Uống Thế Nào Mới Tốt Cho Sức Khỏe?

 

Đồng Nhân Trà Quán cung cấp các loại Trà cao cấp, thượng hạng, Trà Organic đạt tiêu chuẩn EU,… cùng những tư vấn về Trà Đạo, giúp bạn yên tâm thưởng trà với chất lượng tuyệt hảo nhất.

ĐỒNG NHÂN TRÀ QUÁN

Địa chỉ: HH03-03, Đường Hoa Hồng 3, KĐT Vinhomes Star City, Phường Đông Hải, TP. Thanh Hoá

Hotline: 0974.880.376

Thời gian mở cửa: 8:00 – 22:00 tất cả các ngày trong tuần.

Các kênh online:

Website: https://dongnhantraquan.vn/

Fanpage Facebook: https://www.facebook.com/tradaotrunghoa

Instagram: https://instagram.com/dongnhantraquan

Shopee: https://shopee.vn/dongnhantra