TRÀ THIẾT QUAN ÂM – LỊCH SỬ PHÁT TRIỂN VÀ QUY TRÌNH SẢN XUẤT
Nguyễn Hoài Thương
Trà Thiết Quan Âm được tạo ra bởi những người nông dân trồng trà địa phương ở An Khê, Phúc Kiến trong khoảng thời gian từ 1725 đến 1735. Có nguồn gốc từ chân núi Nghiêu Dương ở thị trấn Tây Bình, huyện An Khê. Trà Thiết Quan Âm thuộc danh mục Trà Ô Long và là một trong Thập Đại Danh Trà ở Trung Quốc và là đại diện của dòng Trà Ô Long. Thiết Quan Âm thuộc loại trà bán lên men. Trà Thiết Quan Âm có tác dụng chống lão hóa, chống ung thư, chống xơ cứng động mạch, phòng và điều trị bệnh tiểu đường, giảm cân và giữ dáng, tốt cho người hút thuốc và giải rượu,...
Xem Thêm: Trà Thiết Quan Âm – Phân Loại Và Nhận Biết Trà Ngon
Tên tiếng Trung: An Khê Thiết Quan Âm (安溪铁观音)
Tên quốc tế: Tieguanyin
Tên gọi khác: Hồng Tâm Quan Âm 红心观音, Hồng Dạng Quan Âm 红样观音
Loại: Sơn trà
Chỉ dẫn địa lý: GB/T 19598-2004
Cấp độ Di sản văn hóa phi vật thể: Cấp quốc gia
Số di sản: Ⅷ-150
Khu vực: Huyện An Khê, tỉnh Phúc Kiến
Hiệu quả: Chống lão hóa, chống ung thư, chống xơ cứng động mạch
Xuất xứ: Thị trấn Tây Bình, huyện An Khê, tỉnh Phúc Kiến
Khu vực phân bố: Khu vực đồi núi phía Nam Phúc Kiến (An Khê)
Búp trà Thiết Quan Âm màu đỏ tía
Năm 2010, Thiết Quan Âm xuất hiện tại Triển lãm Thế giới Thượng Hải với tư cách là "Thập Đại Danh Trà Chi Thủ" (Mười loại trà nổi tiếng hàng đầu).
LỊCH SỬ PHÁT TRIỂN CỦA TRÀ THIẾT QUAN ÂM
Sản xuất trà An Khê bắt đầu vào cuối triều đại nhà Đường. Trong triều đại nhà Tống và nhà Nguyên, An Khê, nơi sản xuất Thiết Quan Âm, bất kể đền chùa hay trang trại đều sản xuất Thiết Quan Âm. Theo “Thanh Thủy Nham Chí”: “Nước xanh núi vĩ, mây mù bao phủ, tăng lữ trồng trà, tràn đầy linh khí núi non, đắm mình trong tinh hoa nhật nguyệt, hấp thụ sương khói, nên ăn vào có thể trị bách bệnh…”.
Các triều đại nhà Minh và nhà Thanh là giai đoạn quan trọng để trà An Khê phát triển mạnh mẽ. Vào thời nhà Minh, một đặc điểm đáng chú ý của sản xuất trà An Khê là uống trà - trồng trà - sản xuất trà đã lan rộng khắp quận và nhanh chóng phát triển thành một ngành công nghiệp lớn ở nông thôn. Vũ Di bắt đầu sản xuất Chưng Thanh Đoàn Trà vào thời nhà Đường, sau khi ngừng cống nạp trà vào cuối thời nhà Minh, những người nông dân trồng trà người Hán ở tỉnh Phúc Kiến đã tích lũy tinh hoa kinh nghiệm sản xuất trà của các triều đại trước và tạo Vũ Di Nham Trà.
Vào đầu triều đại nhà Thanh, ngành công nghiệp trà ở An Khê đã phát triển nhanh chóng và một số lượng lớn các giống trà chất lượng cao như Hoàng Kim Quế, Bổn Sơn (Bản Sơn), Phật Thanh Sơ, Mao Giải, Mai Chiếm và Đại Diệp Ô Long lần lượt được phát hiện ra. Việc phát hiện ra những giống trà này đã đưa ngành trà An Khê bước vào thời kỳ hoàng kim. Thích Siêu Toàn, một nhà sư nổi tiếng thời nhà Thanh, có câu thơ rằng "Khê Trà toại phỏng nham trà chế, tiên sao hậu bồi bất tranh sai” (Trà An Khê mô phỏng Nham Trà để sản xuất, sao trước sấy sau không có gì khác biệt), điều này cho thấy trà An Khê đã được sản xuất từ thời nhà Thanh, và nông dân trồng trà An Khê đã tạo ra Thiết Quan Âm. Thiết Quan Âm thuộc Trà Ô Long, Trà Ô Long giao giữa Trà Xanh và Hồng Trà, thuộc loại trà bán lên men. Sự ra đời của quy trình hái Trà Ô Long là cuộc cách tân lớn quy trình pha trà truyền thống của Trung Quốc.
Vào năm Quang Tự thứ 22 của triều đại nhà Thanh (1896 sau Công nguyên), anh em Trưỡng Nãi Diệu và Trương Nãi Can đã đem Thiết Quan Âm sang khu Mộc Sách (Muzha), Đài Loan, và liên tiếp lan sang Vĩnh Xuân, Nam An, Hoa An, Bình Hòa, Phúc An, Sùng An, Phủ Điền, Tiên Du và các quận khác ở tỉnh Phúc Kiến, Quảng Đông và các tỉnh khác. Trong thời kỳ này, công nghệ sản xuất trà An Khê Ô Long cũng được truyền bá rộng rãi ra nước ngoài, và danh tiếng của loại trà nổi tiếng chất lượng cao như Thiết Quan Âm ngày càng tăng.
KHU VỰC SẢN XUẤT TRÀ THIẾT QUAN ÂM
Khu vực sản xuất chính của Thiết Quan Âm là "Nội An Khê" ở phía tây, được bao quanh bởi những ngọn núi, đỉnh núi trập trùng và mây mù bao phủ, nhiệt độ trung bình hàng năm là 15-18 độ, thời gian không có sương giá là 260-324 ngày, một lượng mưa hàng năm 1700-1900 mm, độ ẩm tương đối 78%. Đất đai phần lớn là đất đỏ chua, độ pH từ 4,5-5,6, tầng đất sâu nên đặc biệt thích hợp cho cây trà sinh trưởng.
Thị trấn Cảm Đức vinh dự giành được danh hiệu thị trấn Thiết Quan Âm đầu tiên ở Trung Quốc, là nơi có độ cao tương đối lớn và thuộc khu vực nội địa, có vị trí và khí hậu núi cao độc đáo.
Sau năm 2007, lá trà Long Quyên vươn lên và trở thành "Hậu Khởi Chi Ưu" (Chất lượng mới đột phá/ Ngôi sao mới nổi) của An Khê Thiết Quan Âm. Thị trấn Long Quyên có đất đai rộng lớn, địa bàn có thể xây dựng trên quy mô lớn, thuận tiện cho việc quản lý theo tiêu chuẩn. Diện tích rừng của thị trấn Long Quyên là 357.600 mẫu, có hai lâm trường Bán Lâm và Thủy Vân Ba với tỷ lệ che phủ rừng là 68,5%.
Thiết Quan Âm được sản xuất ở Nội An Khê
Xem Thêm: Trà Thiết Quan Âm Chứa Các Thành Phần Gì? Có Công Dụng Tuyệt Diệu Gì?
QUY TRÌNH SẢN XUẤT TRÀ THIẾT QUAN ÂM
Quá trình sản xuất Thiết Quan Âm tỉ mỉ và tinh xảo hơn so với các loại trà thông thường. Quy trình sản xuất bao gồm: lá tươi → làm héo tự nhiên → phơi héo→ làm héo nhân tạo → sao trà → vò sơ bộ → sấy sơ bộ → vò lại → sấy khô.
1. Hái Trà
Quá trình sản xuất An Khê Thiết Quan Âm kết hợp các đặc điểm của Hồng Trà lên men và Trà Xanh không lên men, là loại bán lên men, lá tươi được hái càng hoàn chỉnh càng tốt. Hái trà sau khi búp trà (tâm-tim) đã dài và nở ra, chọn hái một búp và hai lá, thường được gọi là "Khai Diện Thái". Việc thu hái trà là một điều kiện tiên quyết rất quan trọng trong toàn bộ quá trình sản xuất trà, khi thu hái trà xanh không được hái vào những ngày mưa hoặc nhiều mây, nếu không sẽ khó đạt được hương vị ngọt ngào êm dịu. Đặc biệt, giờ thu hái tốt nhất là chín giờ sáng đến bốn giờ chiều.
Tiêu chuẩn hái của Thiết Quân Âm: khi chồi mới mọc được 3-5 lá là sắp trưởng thành, khi lá trên cùng hé từ 60 đến 70% thì hái 2-4 lá đầu, thường được gọi là "Khai Diện Thái” (hái lá hé). “Khai diện thái” có thể được chia thành hé nhỏ, hé vừa và hé lớn theo mức phát triển của chồi mới. Lá trà mùa xuân và mùa thu được "khai diện thái", nghĩa là khi các lá trên cùng hé ra và chồi xuất hiện, hái một chồi và hai hoặc ba lá; lá trà mùa hè và mùa hè được thu hoạch “tiểu khai diện”; vườn trà gọi là năng suất cao nếu lá trà tươi tốt, khỏe, mềm, hái một búp và ba hoặc bốn lá.
Nguyên tắc hái “theo tiêu chuẩn, kịp thời, theo đợt, hái chừa lại lá”. "Phương pháp hái theo chiều cao" cũng được áp dụng, tức là tùy theo sự sinh trưởng của cây trà mà xác định chiều cao nhất định của bề mặt hái, tức là định một điểm hái, sau đó hái tất cả các chồi và lá ở phía trên điểm cố định và chừa lại toàn bộ lá phần dưới điểm để canh tác, hình thành tầng sinh dưỡng sâu hơn, tận dụng tối đa năng lượng ánh sáng, tăng tỷ lệ nảy mầm, cân bằng sinh trưởng và phát triển của đầu chồi, thúc đẩy sản xuất và nâng cao chất lượng. Cây trà có búp phát triển mạnh được hái hai lần, lần thứ nhất theo tiêu chuẩn hái một búp và ba bốn lá, lần thứ hai tách riêng.
2. Làm Héo, Phơi Nắng Và Hong Mát
Lá tươi được thu hái theo tiêu chuẩn, đem về nhà máy rồi đem phơi nắng, hong mát. Thời điểm phơi xanh tốt nhất là lúc 4 giờ chiều nắng dịu, lá duỗi thẳng và mỏng, mất đi độ bóng ban đầu, màu lá chuyển sang sẫm, sờ vào lá mềm, mặt trên lá rủ xuống và giảm trọng lượng khoảng 6-9%. Sau đó di chuyển nó vào phòng để hong mát và làm lên men.
Phơi nắng lá trà Thiết Quan Âm
3. Lắc Xanh (Lắc Lên Men)
Tiến hành lắc xanh (một quá trình lên men nhẹ) và dàn đều, gọi chung là ủ xanh. Làm xanh mang tính kỹ thuật cao và linh hoạt, là chìa khóa quyết định chất lượng trà. Lắc xanh làm mép lá bị cọ xát, tế bào mép lá bị tổn thương rồi tự sắp xếp lại, ở điều kiện nhiệt độ và độ ẩm nhất định, lá mất dần nước, các polyphenol trong lá bị oxy hóa chậm dưới tác dụng của enzym và gây ra hàng loạt biến đổi hóa học tạo nên chất lượng độc đáo của trà ô long.
Lá Thiết Quan Âm tươi dày nên cần lắc đi lắc lại và kéo dài thời gian ủ xanh, tổng cộng lắc xanh từ 5 đến 6 lần, mỗi lần số vòng lắc tăng từ ít đến nhiều. Sau khi lắc, thời gian dàn đều lá trà từ ngắn đến dài và độ dày của lớp lá trải từ mỏng đến dày. Phải lắc xanh lần thứ ba và thứ tư cho đến khi mùi xanh đậm, lá tươi săn chắc, thường gọi là “Hoàn Điền 还田”, độ ẩm trong gân và lá được phân bổ lại và cân bằng. Lắc xanh là một quá trình quan trọng để tạo ra Thiết Quan Âm, thông qua chuyển động quay của mẹt, các lá va vào nhau, mép lá bị xước, kích hoạt quá trình phân hủy enzym bên trong chồi và lá, tạo ra mùi thơm độc đáo. Cứ như vậy, quay rồi dừng, dừng rồi quay cho đến khi hương trà tỏa ra tự nhiên, khi hương thơm nồng tiến hành sao trà, vò trà và vò tạo hình, vò trà thành dạng hạt tròn rồi sấy chậm bằng lửa, chọn lọc, phân loại, tạo nên trà thành phẩm.
4. Sao Trà
Sao trà kịp thời, ngay khi mùi tươi của lá xanh biến mất, mùi thơm mới lộ ra thì nên tiến hành sao trà càng sớm càng tốt.
5. Vò Trà Và Sấy Trà
Việc vò Thiết Quan Âm được lặp đi lặp lại nhiều lần. Lần đầu tiên nhào khoảng 3 đến 4 phút và bắt đầu sấy sơ bộ sau khi hình khối tách rời. Sấy cho đến khi khô 50% đến 60% và không dính tay. Sấy khi còn nóng. Sử dụng các kỹ thuật như nhào, ép, chà, nắm và co. Sau ba lần nhào và ba lần sấy, sấy từ từ ở 50 -60°C. Mùi thơm của thành phẩm đọng lại, vị êm dịu và vẻ ngoài sáng bóng.
Tạo hình thủ công Trà Thiết Quan Âm
LƯU Ý KHI BẢO QUẢN TRÀ THIẾT QUAN ÂM
Xem Thêm: Bật Mí Cách Pha Trà Thiết Quan Âm Ngon Và Thưởng Trà Đúng Cách
Trà Thiết Quan Âm là dòng Trà Ô Long cao cấp, chất lượng, được ưa chuộng hàng đầu tại Đồng Nhân Trà Quán.
Đồng Nhân Trà Quán cung cấp các loại Trà cao cấp, thượng hạng, Trà Organic đạt tiêu chuẩn EU,… cùng những tư vấn về Trà Đạo, giúp bạn yên tâm thưởng trà với chất lượng tuyệt hảo nhất.
ĐỒNG NHÂN TRÀ QUÁN
Địa chỉ: HH03-03, Đường Hoa Hồng 3, KĐT Vinhomes Star City, Phường Đông Hải, TP. Thanh Hoá
Hotline: 0974.880.376
Thời gian mở cửa: 8:00 – 22:00 tất cả các ngày trong tuần.
Các kênh online:
Website: https://dongnhantraquan.vn/
Fanpage Facebook: https://www.facebook.com/tradaotrunghoa
Instagram: https://instagram.com/dongnhantraquan
Shopee: https://shopee.vn/dongnhantra
Sản phẩm mới
Tags
